De financiële huishouding van een gemeente werkt in de basis zoals iedere andere financiële huishouding. Naast de jaarlijkse baten en lasten die in de exploitatie staan, kunnen we voor aanvullende (incidentele) lasten geld uit reserves halen. Via de balans en de exploitatierekening verkrijgen we snel inzicht in de financiën van West Betuwe.
In deze jaarrekening legt het college voor het eerst verantwoording af over de 6 programma's (voorheen 10) die sinds de begroting 2024 zijn geïntroduceerd. In de balans komt de verhouding tussen de bezittingen (activa) en de daarvoor beschikbare eigen middelen (reserves) en financieringsmiddelen van derden (schulden) tot uitdrukking.
In de exploitatierekening maken we duidelijk welke inkomsten de gemeente heeft en waar het geld aan wordt uitgegeven. Het jaarrekeningresultaat is het saldo van de inkomsten en uitgaven in dat jaar en de verrekening met de reserves. Het saldo van inkomsten en uitgaven voor verrekening met reserves geeft aan of we per saldo middelen aan het eigen vermogen kunnen toevoegen (bij een positief saldo), of dat we middelen aan het eigen vermogen moeten onttrekken (bij een negatief saldo).
Gerealiseerd resultaat
Het bruto jaarrekeningresultaat 2024 bedraagt afgerond 4.682.100 euro positief. Dit resultaat bestaat uit twee onderdelen, namelijk het positieve resultaat uit de reguliere activiteiten van 4.728.600 euro en het negatieve resultaat uit de grondexploitatie van 46.500 euro.
Het positieve resultaat uit de reguliere activiteiten is onder meer een gevolg van werkzaamheden die de jaargrens overschrijden. Deze activiteiten hebben een langere doorlooptijd dan één begrotingsjaar. Een deel van betreffende werkzaamheden voeren we in 2025 uit. De hiervoor beschikbare budgetten hevelen we met uw goedkeuring over naar 2025. De overhevelingen bedragen afgerond in totaal 1.773.900 euro, hetgeen in mindering komt op het bruto resultaat.
De resultaten uit de grondexploitatie zijn conjunctuurgevoelig, hetgeen een belangrijke reden is dat we hiervoor een Algemene reserve grondexploitatie aan houden. In de begroting 2024 was overigens rekening gehouden met een negatief resultaat van 1.203.200 euro in verband met de geraamde toevoegingen aan verschillende verlieslatende complexen. Met uw goedkeuring voegen we het lagere negatieve resultaat van 1.156.700 euro toe aan deze reserve.
Na de budgetoverhevelingen en de boeking van het resultaat uit de grondexploitatie ten gunste van de daarvoor bestemde reserve resteert een netto resultaat van 1.751.500 euro. Bij de decemberwijziging 2024 verwachtten we een negatief resultaat van 795.600 euro (waarvan negatief 1.203.300 euro voor de verliesvoorzieningen van de grondexploitatie). Het uiteindelijke resultaat is dus 2.547.100 euro voordeliger dan verwacht. In de paragraaf Bedrijfsvoering – Rechtmatigheidsverantwoording benoemen we het leerpunt voor 2025 en hoe we er mee om gaan.
Bedragen x € 1.000 | |||||
Resultaat | |||||
Resultaat Grondexploitatie | -47 | ||||
Resultaat diverse onderwerpen | 4.729 | ||||
Bruto resultaat | 4.682 | ||||
Budgetoverhevelingen (resultaatbestemming via raadsvoorstel jaarstukken 2024) | -1.774 | ||||
Grex resultaat t.g.v. Algemene reserve Grex (resultaatbestemming via raadsvoorstel jaarstukken 2024) | -1.157 | ||||
Netto resultaat | 1.751 | ||||
Verwacht resultaat bij decemberwijziging 2024 (waarvan grondexploitatie -/- 1.203.000) | - 796 | ||||
Hoger resultaat dan verwacht | 2.547 | ||||
Budgetoverhevelingen
Zoals hiervoor al aangegeven zijn nog niet alle werkzaamheden uitgevoerd in 2024. Via de resultaatbestemming bij de jaarrekening stellen we voor om deze budgetten, bovenop de reeds bij de Decemberwijziging 2024 overgehevelde budgetten, over te hevelen naar 2025.
Bedragen x € 1.000 | |||||
Budgetoverhevelingen | Programma | ||||
Audiovisuele middelen gemeenteraad | 1 | 150 | |||
Onderzoeken VTH- en bouwtaken | 2 | 400 | |||
Omgevingswet | 2 | 572 | |||
Fietsenstalling station Geldermalsen | 4 | 558 | |||
Opstal sportpark Boutenstein | 4 | 70 | |||
Algemene uitkering (taakmutaties jaarschijf 2024 decembercirculaire 2024) | Fin | 24 | |||
Totaal budgetoverhevelingen | 1.774 | ||||
Toelichting budgetoverhevelingen
Voor een uitgebreide toelichting op de budgetoverhevelingen verwijzen we naar het hoofdstuk "Toelichting op de financiële afwijkingen" in de jaarrekening.
Belangrijkste overige verschillen
Het gerealiseerde netto resultaat bedraagt 1.751.500 euro positief. Bij de Decemberwijziging 2024 was de verwachting dat het jaarrekeningresultaat 796.000 euro negatief bedroeg. Het resultaat is 2.547.100 euro voordeliger dan verwacht. Hieronder geven we een overzicht van de grootste afwijkingen ten opzichte van de Decemberwijziging 2024. Het aantal kleine verschillen (kleiner dan 50.000 euro) ligt ruim boven de 50 stuks, waardoor de totale som van kleine verschillen per saldo aanzienlijk is.Voor een uitgebreide analyse per programma verwijzen wij u naar het hoofdstuk " Toelichting op de financiële afwijkingen" in de jaarrekening.
Bedragen x € 1.000 | |||
Belangrijkste verschillen t.o.v. de gewijzigde begroting | Programma | Nadeel | Voordeel |
Bestuur | 1 | 652 | |
Burgerzaken | 1 | 82 | |
Crisisbeheersing en brandweer | 1 | 66 | |
Openbare orde en veiligheid | 1 | 135 | |
Milieubeheer | 2 | 281 | |
Ruimte en leefomgeving | 2 | 572 | |
Grondexploitatie (niet-bedrijventerreinen/excl. actieve Grex complexen) | 2 | 55 | |
Wonen en bouwen | 2 | 85 | |
Beheer overige gebouwen en gronden | 3 | 68 | |
Economische promotie | 3 | 160 | |
Inkomensregelingen | 3 | 600 | |
Arbeidsparticipatie | 3 | 147 | |
Verkeer en vervoer | 4 | 191 | |
Onderwijshuisvesting | 4 | 119 | |
Onderwijsbeleid en leerlingzaken | 4 | 91 | |
Sportaccommodaties | 4 | 63 | |
Openbaar groen en (openlucht) recreatie | 4 | 182 | |
Samenkracht en burgerparticipatie | 4 | 222 | |
WSW en beschut werk (6.4) | 5 | 96 | |
WMO (6.6 / 6.71 / 6.81) | 5 | 541 | |
Jeugdhulp (6.72 / 6.73 / 6.74 /6.82) | 5 | 621 | |
Volksgezondheid | 5 | 89 | |
Treasury | Fin. | 497 | |
OZB-opbrengsten | Fin. | 302 | |
Oninbare en dubieuze vorderingen | Fin. | 61 | |
Overige baten en lasten | Fin. | 1.029 | |
Overhead | Overhead | 415 | |
Vennootschapsbelasting (Vpb) | Vpb | 820 | |
Diverse kleine verschillen | 161 | ||
Totaal afwijkingen | 2.928 | 5.475 | |
Saldo | 2.547 | ||
Financieel resultaat vanuit baten en lasten
In onderstaande tabel ziet u het overzicht van de opbouw van het resultaat vanuit de baten, lasten en mutaties reserves. In de kolom begroot na wijziging staat het bedrag van het verwachte resultaat bij de Decemberwijziging 2024 van 795.600 euro negatief. Het definitieve resultaat van de jaarrekening exclusief de resultaatbestemming (via raadsvoorstel jaarstukken 2024) is 4.682.000 euro positief.
Bedragen x € 1.000 | |||||
Financieel resultaat | Begroot na wijziging | Werkelijk | Verschil | ||
Baten | 171.468 | 173.511 | 2.042 | ||
Lasten | -188.800 | -174.222 | 14.578 | ||
Gerealiseerd totaal saldo baten en lasten | -17.332 | -711 | 16.620 | ||
Onttrekkingen uit de reserves | 43.252 | 32.432 | -10.820 | ||
Toevoegingen aan de reserves | -26.716 | -27.039 | -323 | ||
Totaal | -796 | 4.682 | 5.478 | ||
Afwijkingen per programma
Om een goed beeld te krijgen van de oorzaak van afwijkingen laat de volgende tabel zien binnen welke programma’s verschillen optreden en hoe groot die verschillen zijn ten opzichte van de laatste vastgestelde begrotingswijziging (Decemberwijziging 2024).
Bedragen x € 1.000 | |||||
Programma | Saldo na December wijziging | Saldo jaarrekening 2024 | Verschil | ||
1. Besturen | -11.727 | -11.896 | -169 | ||
2. Wonen | -6.841 | -3.923 | 2.918 | ||
3. Werken | -6.975 | -6.710 | 265 | ||
4. Leven | -40.843 | -39.871 | 973 | ||
5. Omzien | -38.912 | -38.395 | 517 | ||
Financiering en algemene dekkingsmiddelen | 123.826 | 123.697 | -129 | ||
Overhead | -18.527 | -18.244 | 283 | ||
Vennootschapsbelasting (Vpb) | -795 | 25 | 820 | ||
Onvoorzien | 0 | 0 | 0 | ||
Totaal | -796 | 4.682 | 5.478 | ||
Structureel resultaat
Door het opnemen van een tabel met het structureel resultaat wordt een onderbouwing gegeven van het structurele begrotingsevenwicht. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan het inzicht in de financiële positie van de gemeente. Van een structureel begrotingsevenwicht is sprake als structurele lasten in de begroting worden afgedekt door structurele baten. Met deze tabel wordt aangegeven in hoeverre het jaarrekeningresultaat van 2024 is samengesteld uit incidentele baten en lasten.
Het effect van de incidentele baten en lasten op het resultaat is als volgt:
Bedragen x € 1.000 | |||||
Structureel resultaat | Begroot na wijziging | Werkelijk | Verschil | ||
Saldo van baten en lasten | -17.332 | -711 | 16.620 | ||
Toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves | 16.536 | 5.393 | -11.143 | ||
Gerealiseerd resultaat | -796 | 4.682 | 5.478 | ||
Waarvan incidentele baten en lasten (saldo) | -1.492 | 402 | 1.894 | ||
Structureel resultaat | 696 | 4.280 | 3.584 | ||
Een overzicht van de incidentele baten en lasten is opgenomen hoofdstuk 1.5 Overzicht incidentele baten en lasten in de jaarrekening.
Bij het opstellen van de tabel incidentele baten en lasten zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd:
- Het betreft baten en lasten die zich voordoen in de begroting en/of de jaarrekening.
- Het betreft baten en lasten opgenomen met een drempel vanaf 50.000 euro.
- Het betreft baten en lasten die zich maximaal drie jaar voordoen of waarvan de eindigheid vastligt als gevolg van een raadsbesluit of toekenningsbesluit.
- Toevoegingen en onttrekkingen aan reserves zijn in beginsel incidenteel van aard. Een uitzondering vormen de bestemmingsreserves voor de (gedeeltelijke) dekking van kapitaallasten die als structureel worden gerekend. Ook de systeemreserves voor de beheerplannen worden als structureel gerekend.